W Elektronice Praktycznej 7/2015 opisywaliśmy inny produkt oferowany przez firmę Conrad – pirometr Voltcraft IR 550-12SIP. Tamten miał ustawiany współczynnik emisyjności i można się nim było posłużyć do pomiaru temperatury różnych ciał, o różnym współczynniku emisyjności. W przeciwieństwie do niego, miniaturowy termometr na podczerwień (pirometr) Voltcraft IR 110-1S nie ma ani rozbudowanego menu, ani skomplikowanego układu optycznego i przez to jest przeznaczony raczej do zastosowań domowych. Ustawiony na stałe współczynnik emisyjności materiału, wynoszący 0,95, pozwala na pomiar temperatury obiektów złożonych lub wyprodukowanych z substancji, o współczynniku emisyjności (tabela 1) leżącym w pobliżu tej wartości, a więc: tworzywa sztucznego, betonu, drewna, a także żywności i ludzkiej skóry.
Pirometr umożliwia bezdotykowy pomiar temperatury powierzchni, na którą jest skierowany jego czujnik. Temperatura jest mierzona pośrednio, poprzez pomiar ilości energii emitowanej w postaci promieniowania podczerwonego. Ze względu na bezdotykowy charakter metody pomiarowej, bardziej zaawansowane pirometry przydają się np. służbom utrzymania ruchu do wyszukiwania uszkodzeń. Te prostsze, takie jak Voltcraft IR 110-1S, w warunkach domowych przydadzą się do pomiaru temperatury żywności, komponentów elektronicznych zamontowanych na płytce oraz takich, których dotknięcie mogłoby spowodować zaburzenie pracy urządzenia, betonu podczas wiązania i innych.
Jak wspomniano, pomiar jest wykonywany metodą pośrednią poprzez pomiar energii promieniowania podczerwonego i trzeba pamiętać, że jest niemożliwy dla obiektów umieszczonych za osłoną nieprzezroczystą dla promieniowania tego typu, to jest za szkłem lub osłoną z pleksi. Czujnik termometru nie może też dotykać obiektu mierzonego. Wynik pomiaru jest uśredniany z powierzchni obejmowanej przez optykę czujnika, a obiekt mierzony musi być większy niż średnica koła obejmowanego przez czujnik. Dlatego też podaje się stosunek odległości pomiędzy pirometrem a mierzonym obiektem do średnicy mierzonego koła. Pozwala to na łatwe oszacowanie średnicy obszaru mierzonego. Ten parametr nosi nazwę „rozdzielczości optycznej”. Na przykład, rozdzielczość optyczna pirometru Voltcraft IR 110-1S wynosi 1:1. Wiedząc o tym można oszacować, że jeżeli obiekt znajduje się w odległości 10 cm, to średnica mierzonego również wyniesie 10 cm. Jeśli zbliżymy się na odległość 1 cm, to wyniesie ona 1 cm.
Pirometr Voltcraft IR 110-1S umieszczono w miniaturowej obudowie z tworzywa sztucznego, która mieści również baterię zasilającą CR2032. Wynik pomiaru jest prezentowany na wyświetlaczu LCD, a menu użytkownika obsługiwane za pomocą dwóch przycisków: Mode i Scan. Co ciekawe, producent wyposażył również termometr w stoper oraz zegarek. Ważne, by stosować się do wytycznych z instrukcji: termometr nie jest przeznaczony ani do użytku w przemyśle, ani do użytku w medycynie. Osoby poszukujące przyrządów nadających się do zastosowania w wymienionych obszarach, powinny sięgnąć po inne produkty.
Wynik pomiaru jest podawany w stopniach Celsjusza lub Fahrenheita. Pomiar ciągły jest uruchamiany po naciśnięciu przycisku Scan. Oprócz samego wskazania zmierzonej temperatury, pirometr umożliwia automatyczne określenie jej wartości minimalnej lub maksymalnej. Po naciśnięciu przycisku Mode można wybrać czy będzie zapamiętana temperatura maksymalna, czy minimalna. Następnie należy nacisnąć przycisk Scan i przeskanować żądany obszar – odpowiednie wskazanie zostanie zaprezentowane na wyświetlaczu. Powrót do normalnego trybu pomiarowego następuje po przyciśnięciu Mode.
W normalnym trybie pracy zasilanie jest wyłączane automatycznie po 15 sekundach upływających od ostatniego naciśnięcia dowolnego przycisku. Aby wydłużyć czas pomiaru należy użyć trybu Lock. W tym trybie termometr wyłącza się po upływie 60 sekund. Temperatura jest mierzona w zakresie od -33 do +110°C. Podstawowe parametry przyrządu podano w tabeli 2.
Jacek Bogusz, EP
Dodatkowe informacje:
Redakcja Elektroniki Praktycznej dziękuje firmie Conrad za udostępnienie pirometru Voltcraft IR 110-1S.