Aparatura pomiarowa w energetyce

Aparatura pomiarowa w energetyce
Pobierz PDF Download icon

Każdy elektronik, w swojej praktyce, ma do czynienia z pomiarami wielkości elektrycznych. Typowe uniwersalne przyrządy pomiarowe potrafią mierzyć napięcie i prąd, stały i przemienny, oraz rezystancję. W bardziej rozbudowanych multimetrach pojawia się możliwość pomiaru częstotliwości, pojemności kondensatorów, indukcyjności i wzmocnienia prądowego tranzystorów. Zaawansowane pomiary umożliwia oscyloskop. Nowoczesne oscyloskopy cyfrowe, oprócz obserwowania kształtu sygnału, mierzą okres i częstotliwości sygnałów okresowych, przesunięcie fazowe, długość impulsów, amplitudę sygnału, itp. Zmierzone wartości mogą być wyświetlane w postaci cyfrowej na ekranie, a pomiar ułatwiają wyświetlane kursory. W wielu przypadkach rozbudowany multimetr i oscyloskop cyfrowy spełniają w 100% potrzeby pomiarowe w pracowni elektronika, ale będą niewystarczające do pomiaru instalacji energetycznych.

Spis treści

Aparatura pomiarowa

W energetyce aparatura pomiarowa może mieć formę klasycznego miernika z wyświetlaczem numerycznym lub ekranem. Takie mierniki są stosowane powszechnie i służą do kontroli parametrów elektrycznych w miejscu pomiaru, na przykład na stacjach energetycznych. Sporą grupą układów pomiarowych są układy, które wykonują pomiary i przesyłają je zdalnie przez łącza stałe (na przykład światłowód) lub łącza radiowe do centrów dyspozytorskich, w których pracują komputerowe systemy SCADA. Taka aparatura pomiarowa może mieć lokalny wyświetlacz, ale nie musi. Pomiar napięć i prądów umożliwia zaimplementowanie w rozbudowanych cyfrowych miernikach wielu dodatkowych funkcji, takich jak:

  • wyliczenie mocy czynnej, biernej, pozornej oraz współczynnika mocy,
  • wykrywanie zaniku fazy/faz,
  • wykrywanie asymetrii napięć lub prądów w układzie trójfazowym,
  • wykrywanie niepoprawnej kolejności faz,
  • wykrywanie spadku lub wzrostu napięcia i sygnalizacja przekroczenia zadanego progu.

Przykładem takiego inteligentnego miernika może być miernik parametrów sieci ND30 produkcji polskiej firmy Lumel (fotografia 6). ND30 jest miernikiem parametrów jakości zasilania w wykonaniu tablicowym i umożliwia pomiar 54 wielkości elektrycznych oraz dodatkowo pomiar harmonicznych sinusoidalnego przebiegu napięcia. Pomiary można przesyłać do systemów nadrzędnych SCADA przez interfejs Ethernet.

Fotografia 6. Zaawansowany miernik parametrów sieci ND30 firmy LUMEL

Zaimplementowane są protokoły Modbus, TCP/IP, HTTP, FTP i MQTT (w wersji miernika ND30 IoT). Konfigurację i programowanie parametrów umożliwia bezpłatny program eCon. Miernik ma wbudowany konfigurowalny kolorowy ekran graficzny LCD TFT 3,5” o rozdzielczości 320×240 pikseli. Możliwości pomiarowe są spore:

  • pomiar napięć fazowych i międzyfazowych,
  • pomiar prądów fazowych,
  • pomiar fazowych mocy czynnych P, biernych Q i pozornych S oraz mocy 3-fazowych,
  • pomiar fazowych współczynników mocy czynnej Pf,
  • pomiar fazowych współczynników mocy biernej do czynnej tgφ,
  • napięcie trójfazowe średnie,
  • prąd trójfazowy średni,
  • moc czynna średnia, na przykład 15, 30, 60 minut,
  • moc pozorna średnia Pdemand,
  • prąd uśredniony.

Miernik mierzy również harmoniczne napięć i prądów do 63. oraz współczynniki zniekształceń harmonicznych THD. Wejścia pomiarowe napięciowe są przystosowane do pomiaru napięć bezpośrednio z sieci energetycznej niskiego napięcia NN lub z przekładników napięciowych. Po przeskalowaniu miernik może mierzyć napięcia do 2000 kV. Wejścia prądowe mają zakresy 1 A i 5 A. Jak wiemy, są to prądy wtórne typowych przekładników prądowych. Maksymalny zakres pomiarowy po przeskalowaniu wynosi 6 kA. Przykład połączenia wejść pomiarowych z sensorami został pokazany na rysunku 3.

Rysunek 3. Połączenie wejść pomiarowych miernika ND30 z sensorami

Pomiar prądów fazowych jest wykonywany przez przekładniki prądowe, a pomiar napięć fazowych przez przekładniki napięciowe.
Innym przykładem miernika jakości zasilania jest PQM-711 również polskiej firmy Sonel. Pokazany na fotografii 7 przyrząd komunikuje się poprzez Wi-Fi z dedykowanym tabletem, na którym jest uruchamiana specjalna aplikacja Sonel Analiza.

Fotografia 7. Analizator jakości energii Sonel PQM-702

Przyrząd jest przeznaczony do pomiaru napięć w zakresie do 760 V i prądów skutecznych do 3000 A. Napięcie jest mierzone za pomocą sond połączonych na stałe z miernikiem, a pomiar prądu za pomocą wymiennych cęgów. Mierzone parametry:

  • napięcia skuteczne i międzyfazowe w zakresie do 760 V,
  • prądy skuteczne do 3000 A,
  • częstotliwość sieci 40…70 Hz,
  • składowe harmoniczne napięć i prądów do 50.,
  • współczynniki zniekształceń harmonicznych dla napięcia i prądu,
  • współczynnik strat K wywołany wyższymi harmonicznymi,
  • moce czynne i bierne harmonicznych,
  • współczynniki mocy cos φ i tg φ,
  • współczynnik asymetrii sieci trójfazowych i składowe symetryczne.

Zakresy mierzonych napięć PQM-702 predestynują go do pracy w sieciach niskich napięć NN. Może być wykorzystywany przez służby energetyczne zakładów produkcyjnych, służby energetyki zawodowej, jak również przez zewnętrznych serwisantów. Na rysunku 4 pokazano sposób dołączenia miernika do układu trójfazowego typu gwiazda z przewodem neutralnym.

Rysunek 4. Podłączenie miernika PQM-702 do czteroprzewodowej sieci energetycznej
Artykuł ukazał się w
Elektronika Praktyczna
wrzesień 2020
DO POBRANIA
Pobierz PDF Download icon

Elektronika Praktyczna Plus lipiec - grudzień 2012

Elektronika Praktyczna Plus

Monograficzne wydania specjalne

Elektronik kwiecień 2024

Elektronik

Magazyn elektroniki profesjonalnej

Raspberry Pi 2015

Raspberry Pi

Wykorzystaj wszystkie możliwości wyjątkowego minikomputera

Świat Radio marzec - kwiecień 2024

Świat Radio

Magazyn krótkofalowców i amatorów CB

Automatyka, Podzespoły, Aplikacje kwiecień 2024

Automatyka, Podzespoły, Aplikacje

Technika i rynek systemów automatyki

Elektronika Praktyczna kwiecień 2024

Elektronika Praktyczna

Międzynarodowy magazyn elektroników konstruktorów

Elektronika dla Wszystkich kwiecień 2024

Elektronika dla Wszystkich

Interesująca elektronika dla pasjonatów