Zaloguj
Każde przyciśnięcie przycisku nadajnika powoduje wysłanie drogą radiową komunikatu do odbiornika. Po odebraniu komunikatu odbiornik sprawdza jego treść i jeśli jest prawidłowa, to wywołuje zmianę stanu wyjścia na przeciwny. W efekcie, każde użycie nadajnika powoduje załączenie lub wyłączenie urządzenia dołączonego do wyjścia odbiornika. Tak wygląda praca w trybie bistabilnym, który jest odpowiedni np. do zdalnego sterowania oświetleniem. Odbiornik może także pracować w trybie monostabilnym. Wtedy wyjście jest załączone tak długo, jak długo nadajnik wysyła komunikaty. Po zakończeniu nadawania wyjście zostaje wyłączone. Taki tryb pracy jest odpowiedni np. do sterowania ryglem furtki lub bramą garażową. Ostatni tryb pracy, jaki ma urządzenie, to załączenie wyjścia na zadany czas. Po załączeniu wyjścia i upływie ustawionego przez użytkownika czasu wyjście zostanie automatycznie wyłączone. Czas załączenia jest ustawiany potencjometrem w zakresie od kilku sekund do ok. 8 minut. Tryb pracy wybierany jest poprzez umieszczenie zworki na odpowiednich szpilkach złącza konfiguracyjnego.
Praca wielu urządzeń na danym obszarze wymaga spełnienia jeszcze jednego warunku – w danej chwili może działać (nadawać) tylko jeden nadajnik. Jednoczesne nadawanie komunikatów z dwóch lub więcej pilotów powoduje, że przesyłane informacje się nakładają i stają się nieczytelne dla odbiorników znajdujących się w zasięgu nadających pilotów. Ta zasada dotyczy także wszystkich innych urządzeń nadających w paśmie radiowym 433 MHz.
Budowa
Kompletny zestaw składa się z nadajnika i odbiornika.
Drugą częścią urządzenia jest moduł wykonawczy – odbiornik. Jego ideowy pokazano na rysunku 2. Blok zasilania tworzy zasilacz beztransformatorowy z kondensatorami C1 i C2, zatem urządzenie można zasilać bezpośrednio z sieci energetycznej poprzez złącze opisane „230 VAC”. Jest ono zabezpieczone bezpiecznikiem F1 wlutowanym w płytkę, który zadziała w wypadku przepięcia w sieci lub awarii urządzenia. Opcjonalnie, urządzenie można zasilać napięciem stabilizowanym +12 V DC dołączonym do złącza „12 VDC” (polaryzacja nieistotna). Rolę bezpiecznika pełni tu rezystor małej mocy R4, który ulegnie uszkodzeniu w przypadku zasilania wyższym napięciem lub awarii urządzenia.
Elementem wykonawczym jest przekaźnik REL1, sterowany poprzez tranzystor T1. Styki zwierne przekaźnika wyprowadzone są na złącze OUT. Na schemacie widoczny jest prawidłowy sposób dołączenia żarówki zasilanej 230 V AC do złącza OUT, ale może być dołączony praktycznie każdy inny obwód, np. elektromagnes rygla z zasilaniem 24 V. Oprócz sterowania zdalnego, przełączanie stanu wyjścia możliwe jest przy pomocy przycisku dołączonego do złącza SW. Każde przyciśnięcie przycisku działa jak odebranie komunikatu pilota.
Pracą urządzenia steruje mikrokontroler z zainstalowanym w pamięci programem. Jego główne zadanie to wyszukiwanie komunikatów nadajnika w sygnale odebranym przez moduł radiowy. Jeśli zostanie odnaleziony komunikat i będzie zawierał adres zgodny z ustawionym adresem odbiornika to odbiornik zareaguje. W trybie pracy bistabilnej wyjście będzie zmieniało stan na przeciwny. Kolejne przełączenia muszą mieć co najmniej 1 s przerwy. W pracy monostabilnej wyjście będzie załączone tak długo jak długo będą odbierane komunikaty i jeszcze przez ok. 0,5 s. Takie dodatkowe opóźnienia pozwalają wyeliminować drobne zakłócenia i przypadkowe przełączenia wyjścia. W trybie pracy czasowej wyjście zostanie automatycznie wyłączone po ustawionym czasie o ile wcześniej nie zostanie wyłączone pilotem. Stan pracy urządzenia sygnalizuje dioda led. Gdy urządzenie jest aktywne a wyjście jest wyłączone to niezależnie od trybu pracy, dioda błyska krótko co 2 s. Gdy wyjście jest załączone, to dioda świeci ciągle, a w trybie czasowym przygasa na krótko co 2 s.
Do komunikacji radiowej urządzenie wykorzystuje sygnał modulowany metodą ASK (Amplitude Shift Keying) lub inaczej, bardziej intuicyjnie – OOK (On-Off Keying). Zatem komunikaty nadawane przez pilot to ciągi impulsów, czyli momentów nadawania sygnału i przerw pomiędzy nimi. Czasy trwania tych stanów mają istotne znaczenie – w ten sposób jest zakodowana informacja. Nie chodzi jednak o szyfrowanie, a o takie przekształcenie danych, które pozwoli na ich przesłanie drogą radiową. W urządzeniu zastosowano metodę zmiany szerokości impulsu, której działanie obrazuje rysunek 3.
Dane, które są przesyłane to zwykle wartość identyfikująca urządzenie (adres) oraz polecenie (komenda). Niezbędne są także elementy pomocnicze pozwalające na pewniejszy odczyt danych i unikanie błędów. Zakodowany pakiet danych zawierający te wszystkie elementy będzie nazywany ramką. Ramka w opisywanym urządzeniu, składa się z 26 impulsów, w których jest zawarty jeden bit startu, następnie jeden bajt tzw. rozruchowy, bajt adresu, bajt komendy i jeden bit końcowy, jak na rysunku 4. Kolejne ramki oddzielone są przerwą 10 ms.
Pilot samokopiujący może współpracować z urządzeniem, ale najpierw trzeba „nauczyć go” nowych sygnałów. Należy przycisnąć i trzymać dwa górne przyciski przez ok 5...10 s, po tym czasie dioda w pilocie zacznie sygnalizować przebieg operacji. Przyciski można zwolnić dopiero wtedy, gdy dioda zacznie migać w powtarzający się sposób. Oznacza to, że pamięć pilota została wyczyszczona i można ja na nowo zapisać, a tym samym nauczyć nowych sygnałów. W pierwszej kolejności naciskamy i trzymamy przycisk pilota – nadajnika. Następnie zbliżamy pilot samokopiujący do nadajnika i naciskamy i trzymamy jeden z przycisków pilota samokopiującego. Jeśli dioda zacznie szybko pulsować to znaczy, że operacja powiodła się. Jeśli nie będzie reakcji pilota samokopiującego to należy spróbować z jego różnymi ustawieniami względem nadajnika. Jest to metoda sprawdzona z pilotami z fot. 2, w innych pilotach taka procedura może przebiegać inaczej.
Schemat montażowy nadajnika pokazano na rysunku 6, natomiast odbiornika na rysunku 7. Montaż urządzenia nie jest łatwy, ponieważ elementy są gęsto rozmieszczone i w obudowach do montażu powierzchniowego. Dodatkowo, odbiornik może być zasilany napięciem niebezpiecznym dla człowieka, więc montaż musi być wykonany profesjonalnie.
Rozmieszczenie elementów widoczne jest na schematach montażowych, pomocne będą także fotografie urządzenia. Wyprowadzenia modułu radiowego nadawczego należy mocno zagiąć, aby trafiły w punkty na płytce. Moduł radiowy odbiorczy nie ma zamontowanego wyprowadzenia w punkcie sygnału antenowego. Należy ten punkt połączyć z punktem oznaczonym „A” na płytce drukowanej. Po zmontowaniu, odbiornik warto wyposażyć w przycisk dołączony do złącza „IN” oraz kawałek przewodu dołączony do złącza „ANT” – będzie on pełnił rolę anteny. Najpierw należy sprawdzić działanie zasilając odbiornik napięciem +12 V DC i jeśli będzie działał prawidłowo, to dopiero wtedy można sprawdzić działanie z zasilaniem 230 V AC.
Domyślnie oba urządzenia mają ustawiony adres o wartości „1”. Można to sprawdzić i ewentualnie zmienić. W nadajniku należy najpierw nacisnąć i trzymać przycisk pomocniczy SW2 a następnie należy nacisnąć i trzymać przycisk główny SW1. Gdy dioda LED zgaśnie, można zwolnić przycisk pomocniczy trzymając wciśnięty przycisk główny. Teraz dioda LED błyśnie co pewien czas, a liczba błysków oznacza wartość adresu. Naciskając krótko przycisk pomocniczy można zwiększyć o jeden wartość adresu (maksymalnie do „24”). Przytrzymując dłużej można powrócić do wartości domyślnej równej „1”. Wartość adresu będzie na bieżąco obrazowana miganiem diody LED i zostanie zapamiętana po zwolnieniu przycisku głównego.
Po ustawieniu adresu można jeszcze ustawić tryb pracy odbiornika. Założenie zworki w pozycji 2 wymusza pracę monostabilną, czyli wyjście będzie załączone tak długo, jak długo będzie wciśnięty przycisk w nadajniku. Założenie zworki w pozycji „3” wymusza pracę bistabilną z automatycznym wyłączaniem czasowym. Czas może być regulowany potencjometrem R8 w zakresie od kilku sekund do ok 10 min. Brak zworki wymusi pracę bistabilną – każde naciśnięcie przycisku zmieni stan przekaźnika na przeciwny.
KS
