Wzmacniacz lampowy Single Ended Bis

Wzmacniacz lampowy Single Ended Bis

W EP 09/2020 ukazał się artykuł opisujący wzmacniacz Single Ended z lampami KT 88 w stopniu mocy. Niestety ta konstrukcja nie cieszyła się dużym zainteresowaniem, gdyż, jak się domyślam, powodem tego był brak dostępu do dobrej jakości transformatora sieciowego. Jest to element o stosunkowo dużej mocy – 250 VA, a z powodu braku dostępności na rynku trzeba taki zamówić i zapłacić niebagatelną cenę kilkuset złotych. W moim nowym wzmacniaczu lampowym zrezygnowałem z tej opcji i zastosowałem przetwornicę step-up o napięciu wyjściowym 380 V.

Schemat wzmacniacza został pokazany na rysunku 1. Od konstrukcji opisanej wcześniej różni się tym, że zastosowano mniejsze pojemności w filtrze zasilającym R7, R8, C4, C5 – teraz jest to 10 μF, oraz zmieniono układ Bias na wersję automatyczną – elementy R11, R14 oraz C7.

Rysunek 1. Schemat wzmacniacza

Blok zasilacza

Schemat bloku zasilającego został pokazany na rysunku 2. Wysokie napięcie zasilające obwody anodowe jest uzyskiwane z przetwornicy DC/DC dostępnej w formie gotowego modułu. Pracuje ona z częstotliwością 20 kHz i jako element impulsowy generuje niewielkie straty mocy. Zasilanie przetwornicy jest dostarczane z zewnętrznego zasilacza 230 V AC/12 V DC o wydajności 16 A. Na wyjściu przetwornicy uzyskiwane jest napięcie o wartości ok. 380 V AC, które trafia na szybką diodę prostowniczą oraz niewielką pojemność 10 μF. W dalszej kolejności wyprostowane napięcie podawane jest przez rezystor R1 dobrany tak, aby na wyjściu zasilacza, w trakcie pracy wzmacniacza, było napięcie 320 V.

Rysunek 2. Schemat zasilacza
Rysunek 3. Sposób montażu tranzystora T1

Ostatnim blokiem zasilacza jest układ soft-startu. Elementy R2, C3 i T1 oraz kila elementów pomocniczych, powodują łagodne narastanie napięcia anodowego. Nie jest potrzebne narastanie o długim czasie, wystarczy ułamek sekundy. Bardzo szkodliwe jest tylko gwałtowne podanie napięcia na zimne katody lamp mocy i właśnie przed tym ma zabezpieczyć soft-start. Na uwagę zasługuje tylko sposób montażu tranzystora T1 – został pokazany na rysunku 3. Ciepło z tranzystora odbiera płytka z blachy aluminiowej o powierzchni kilkudziesięciu centymetrów kwadratowych przykręcona do spodu obudowy z użyciem pasty sylikonowej. Tranzystor połączony jest z płytką drukowaną poprzez wtyczkę rastrową z trzema wyprowadzeniami przylutowanymi od spodu płytki drukowanej, natomiast do blachy aluminiowej jest przykręcony z zastosowaniem podkładki i tulejki izolacyjnej.

Fotografia 1. Wygląd zmontowanej płytki wzmacniacza

Podsumowanie

Opisany wzmacniacz traktuję jako propozycję innej wersji wykonania konstrukcji opisanej w EP9/20. Wykonanie płytek drukowanych i zastosowane rozwiązania mechaniczne mogą być indywidualnie dostosowywane do własnych konstrukcji.

Fotografia 2. Wygląd wnętrza wzmacniacza z zamontowanym blokiem zasilania i przetwornicą (bez płytki wzmacniacza)
Fotografia 3. Wygląd gotowej konstrukcji z dołączonym zewnętrznym zasilaczem

inż. Henryk Michałowski
michalowskihenio@gmail.com

Opis wzmacniacza lampowego Single Ended z EP9/2020: https://bit.ly/32J4HZa

Wykaz elementów: Wzmacniacz (jeden kanał)
Rezystory: (metalizowane, 0,25 W, o ile nie wskazano inaczej)
  • R1, R5: 1 MΩ
  • R2: 10 kΩ
  • R3: 510 Ω
  • R4: 51 Ω
  • R6: 330 kΩ
  • R7: 68 kΩ 1 W
  • R8: 33 kΩ 1 W
  • R9: 10 kΩ
  • R11: 220 kΩ
  • R12: 1,5 MΩ
  • R13: 1 kΩ
  • R14: 240Ω 5 W ceramiczny
  • R15: 220 Ω
  • R16: 47 Ω 1 W
Kondensatory:
  • C1: 0,1 μF 100 V MKT
  • C2: 100 μF 25 V elektrolityczny
  • C3: 0,22 μF 250 V MKT
  • C4: 10 μF 400 V elektrolityczny
  • C5: 0,1 μF 400 V MKT
  • C6: 56 pF ceramiczny 100 V
  • C7: 0,22 μF 400 V MKT
  • C7’: 100 μF 100 V elektrolityczny
  • C8: 0,1 μF 100 V MKT
Półprzewodniki:
Pozostałe:
  • L1, L2: 6SN7 (1 szt.)
  • L3: KT88
  • Trafo głośnikowe: TTG EL34 SE TOROIDY
  • P1: potencjometr 2×100 kΩ log
  • Podstawki typu noval ceramiczne, 2 szt.
  • Gniazda typu cinch podwójne (gniazda wejściowe)
  • Gniazdo typu cinch pojedyncze (gniazdo wyjściowe subwoofer)
  • Złącza ARK3: 6 szt.
  • Złącze ARK: 2 szt.
Zasilacz
Rezystory: (metalizowane, 0,25 W, o ile nie wskazano inaczej)
  • R1: 100 Ω 10 W (dobrany do napięcia anodowego UA1, UA2 = 320 V, przy prądzie spoczynkowym lamp mocy = 70 mA)
  • R2: 47 kΩ 0,5 W
  • R3: 1 MΩ 0,5 W
  • R4: 2,7 kΩ 0,25 W
Kondensatory:
  • C1: 0,1 μF 630 V MKT
  • C2: 10 μF 450 V elektrolityczny
  • C3: 10 μF 400 V elektrolityczny
  • C4: 10 μF 400 V elektrolityczny
  • C5: 0,1 μF 400 V MKT
  • C ż: 10 μF 16 V tantalowy
Półprzewodniki:
  • D1, D2: UF4007
  • D3: dioda Zenera 12 V 5 W
  • T1: MOSFET P3NK902
Pozostałe:
  • P1: przekaźnik SRD 12 V DC 10 A
  • Gniazdo DC 2,5/5,5 do obudowy
  • Zasilacz 12 V, 16 A (model PE 2121 03M1 Xboks lub podobny)
  • Przetwornica step-up: 12 V DC na 380 V AC, 20 kHz,
  • Wyłącznik: przechylny 6 A, 250 V AC
Artykuł ukazał się w
Elektronika Praktyczna
grudzień 2021
Elektronika Praktyczna Plus lipiec - grudzień 2012

Elektronika Praktyczna Plus

Monograficzne wydania specjalne

Elektronik listopad 2024

Elektronik

Magazyn elektroniki profesjonalnej

Raspberry Pi 2015

Raspberry Pi

Wykorzystaj wszystkie możliwości wyjątkowego minikomputera

Świat Radio listopad - grudzień 2024

Świat Radio

Magazyn krótkofalowców i amatorów CB

Automatyka, Podzespoły, Aplikacje październik 2024

Automatyka, Podzespoły, Aplikacje

Technika i rynek systemów automatyki

Elektronika Praktyczna listopad 2024

Elektronika Praktyczna

Międzynarodowy magazyn elektroników konstruktorów

Elektronika dla Wszystkich listopad 2024

Elektronika dla Wszystkich

Interesująca elektronika dla pasjonatów