Samodzielne wykonanie wzmacniacza lampowego nie jest trudne, ponieważ zwykle nie są to skomplikowane układy. Jednak bez odpowiedniego doświadczenia prace mogą zakończyć się porażką. Prezentujemy niezbyt skomplikowaną, ale sprawdzoną konstrukcję, która cieszy się bardzo pozytywnymi opiniami.
Budowa i działanie
Schemat jednego kanału wzmacniacza pokazano na rysunku 1. Zawiera on nietuzinkowy przedwzmacniacz napięciowy z kaskadowo połączonymi triodami 6SN7. Sygnał z wtórnika katodowego dolnej lampy podawany jest na siatkę sterującą górnej, co zapewnia lepsze dopasowanie impedancyjne.
Sygnał dostaje się na siatkę sterującą lampy mocy KT88 przez kondensator C7 z anody górnej triody. Polaryzacja tej elektrody jest realizowana przez podanie ujemnego napięcia z suwaka helitrimu P2. Regulacja wykonywana jest ręcznie i pozwala na ustawienie punktu pracy lampy mocy. Prąd anodowy ustawia się tak, aby na R14 było napięcie 0,6 V (co odpowiada prądowi 60 mA).
Wzmacniacz mocy pracuje w klasie A w układzie ultralinearnym. Ma dwa lokalne sprzężenia zwrotne, realizowane za pomocą elementów R5 oraz R12.
Główne sprzężenie zwrotne realizowane za pomocą elementów R9 i C6 jest płytsze, co polepsza charakterystykę fazową. Na wejściu zastosowano potencjometr drabinkowy, który nie degraduje sygnału stereo (uzyskuje lepszą kierunkowość i lokalizację instrumentów na scenie).
Schemat zasilacza został pokazany na rysunku 2. Daje on napięcie anodowe o wartości około 340 V poprzez układ softstartu, napięcie –70 V do lamp sterujących KT88 oraz dwa napięcia żarzenia dla lamp 6SN7 i KT88. Nie można zapomnieć o zastosowaniu warystora w pierwotnym uzwojeniu trafo sieciowego, gdyż przepięcia uszkadzają tranzystor MOSFET w układzie softstartu.
Rysunek 3 przedstawia schemat połączenia wszystkich elementów wzmacniacza. Kompletny wzmacniacz oraz zasilacz zmontowano na dwóch oddzielnych jednostronnych płytkach drukowanych. Jego działanie przetestowano za pomocą generatora funkcyjnego, oscyloskopu i miernika uniwersalnego. Moc skuteczna, przy obciążeniu 8 Ω, wynosi około 10 W na kanał. Jakość dźwięku pozytywnie ocenili właściciele dwóch egzemplarzy takich wzmacniaczy.
inż. Henryk Michałowski
michalowskihenio@gmail.com
- R1, R5: 1 MΩ/0,25 W
- R2: 10 kΩ/0,25 W
- R3: 510 Ω/0,25 W
- R4: 51 Ω/0,25 W
- R6: 330 kΩ/0,25 W
- R7: 68 kΩ/1 W
- R8: 33 kΩ/1 W
- R9*: kilka kΩ – dobrany do czułości 0,5 V
- R10: 22 kΩ/0,5 W
- R11: 220 kΩ/0,5 W
- R12: 1,5 MΩ/0,5 W
- R13: 1 kΩ/0,5 W
- R14: 10 Ω/1 W
- R15: 220 Ω/0,5 W
- R16: 47 Ω/2 W
- R17: 100 Ω/0,5 W
- P1: 2×100 kΩ potencjometr log., drabinkowy
- P2: helitrim 50 kΩ/0,5 W
- C1, C5: 0,1 μF/400 V
- C2: 100 μF/25 F/400 V
- C4: 100 μF/400 V elektrolityczny
- C6: 56 pF/100 V
- C9, C10: 0,1 μF/100 V
- 6SN7 1 szt.
- KT88 1 szt.
- Trafo głośnikowe: TTG EL 34 SE TOROIDY
- Podstawki noval ceram. do druku 4 szt.
- Gniazda typu cinch 1 kompl.
- Złącza ARK3 6 szt.
- Złącza ARK2 1 szt.
- Laminat jednostronny 260×85 mm
- R1: 100 Ω/10 W dobrany do prądu spoczynkowego lamp mocy 60 mA oraz napięcia anodowego 340 V
- R2: 47 kΩ/1 W
- R3: 1 MΩ/1 W
- R4: 2,7 kΩ/0,5 W
- C1, C2, C8: 0,1 μF/400 V
- C3: 100 μF/100 V elektrolit
- C4: 0,1 μF/100 V
- C5: 220 μF/450 V
- C6, C7: 100 μF/450 V
- D1…D5: UF4007
- M1: DB 157
- D6: dioda Zenera 12 V/5 W
- T1: tranzystor MOSFET P3NK902
- Radiator alu. 30 cm kwadrat
- Warystor 10D391k
- Gniazdo sieciowe IEC 320
- Wyłącznik sieciowy 6 A
- Gniazdo bezpiecznikowe OPRFPG3
- Bezpiecznik 5×20 1 A T
- Złącza ARK3 2 szt.
- Złącza ARK2 2 szt.
- Trafo sieciowe toroidalne SIZEI 150 VA: uzwojenie pierwotne 230 V, uzwojenie wtórne: 300 V/0,35 A, 50 V/0,1 A, 6,3 V/3,2 A, 6,3 V/1,5 A.
- Laminat jednostronny 140×65 mm