Opisywany "bank mocy" pozyskuje energię z ogniwa słonecznego o napięciu znamionowym 5 V i mocy 0.6...5 W. Jest przy tym stosowany algorytm śledzenia punktu mocy maksymalnej (MPPT). Składa się z dwóch bloków funkcjonalnych - ładowarki oraz magazynu energii.
Energia jest gromadzona w baterii czterech kondensatorów o pojemności 22 F każdy. Dzięki ich zastosowaniu jest możliwa (porównaniu do z akumulatorem LiPo) praktycznie nieograniczona praca cykliczna (ładowanie/rozładowanie) urządzenia bez wpływu na trwałość elementu magazynującego, a dzięki sporej pojemności jest możliwy też chwilowy pobór prądu na poziomie kilkuset mA.
Schemat ideowy ładowarki baterii kondensatorów pokazano na rysunku 1. Wykonano ją w oparciu o specjalizowany kontroler ładowania ZSPM4523 firmy ZMDI, którego schemat blokowy przedstawiono na rysunku 2.
Układ zawiera wszystkie elementy niezbędne zarówno dla pozyskiwania energii z ogniwa słonecznego, jak i ładowania kondensatora.
Układ ładowania zapewnia możliwość konfiguracji napięcia, prądu ładowania a, dzięki wykorzystaniu przetwornicy impulsowej zamiast typowego zasilacza liniowego (jak np. w LTC4425) charakteryzuje się wysoką sprawnością.
Układ ZSPM4523 oczywiście ma wbudowane zabezpieczenia zapewniające prawidłowy proces ładowania: zabezpieczenie przed zwarciem z ograniczeniem prądowym, układ zabezpieczenia przed przegrzaniem i zbyt wysokim napięciem wejściowym.
Dostępne jest wyjście sprzętowe NFLT służące do sygnalizacji awarii. Układ jest wyposażony w interfejs I²C umożliwiający konfigurowanie i monitorowanie parametrów procesu ładowania. Są one przechowywane w pamięci EEPROM i po jednorazowej konfiguracji możliwa jest praca samodzielna bez nadzorującego procesora.
Aplikacja ZSPM4523 nie odbiega od zaprezentowanej w nocie. Napięcie z ogniwa słonecznego 5 V jest doprowadzone (po odfiltrowaniu przez C1) do wejścia IN układu U1. Po przekroczeniu progu 3.15 V zostaje aktywowana wewnętrzna przetwornica ładowania, która odpowiada za kontrolę prądu, końcowego napięcia kondensatora oraz śledzenie MPPT.
Rezystory R3 i R4 są bocznikiem pomiarowym prądu ładowania oraz ograniczenia prądowego. Napięcia z baterii kondensatorów, poprzez bezpiecznik polimerowy RF1, jest doprowadzone do wyjścia OUT i może zostać wykorzystane do zasilania odbiorników bezpośrednio lub za pomocą dołączonej przetwornicy (np. TPS63061, MCP1640), która pozwoli na zasilanie odbiorników napięciem 3,3 V, 5 V lub innym.
Wyjście wewnętrznego stabilizatora LDO jest filtrowane za pomocą kondensatora C3. Do wyjścia przetwornicy są dołączone kondensatory C4 i C5. Oprócz wyprowadzenia magistrali komunikacyjnej złącze I²C zawiera także sygnał awarii NFLT (typu OD) oraz wewnętrzne zasilanie 3,3 V/10 mA, umożliwiające np. zasilanie kontrolera sterującego. Rezystory R1 oraz R2 zasilają magistralę I²C i powinny być dołączone do napięcia zasilania układu sterującego (I²C-PIN3).
Do poprawnej pracy układu U1 jest konieczna jednorazowa konfiguracja parametrów ładowania. Układ jest dostępny na magistrali I²C pod adresem 48h. Sposób zapisu rejestrów pokazano na rysunku 3. Wykaz rejestrów przedstawia rysunek 4.
Konfiguracji wymaga napięcie końcowe ładowania w rejestrze CONFIG1 pod subadresem 02h zgodnie z rysunkiem 5. W modelu napięcie jest ustalone na 2,66 V, co odpowiada zapisowu 02h 18h. Kolejnym parametrem jest maksymalny prąd ładowania w rejestrze CONFIG3 pod subadresem 04h, zgodnie z rysunkiem 6.
W modelu prąd ustalono na 400 mA, co odpowiada zapisowu 04h 40h zgodnie z rysunkiem 6 i odpowiada współpracy z ogniwem 5 V/2 W. Status układu jest udostępniony w rejestrze STATUS (00h) pokazanym na rysunku 7.
Odczyt rejestru automatycznie kasuje flagi i stan wyjścia NFLT. Stany ostrzeżeń TSD/VIN_UV nie są sygnalizowane na wyjściu NFLT.
Dostęp zapis/odczyt do rejestrów STATUS/CONFIG1/3 jest możliwy dopiero po ustawieniu bitu D0=1, czyli flagi EN_CFG w rejestrze CONFIG_ENABLE (11h). Domyślnie po resecie EN_CFG=0 i dostęp do rejestrów jest zablokowany.
Przepisanie zawartości CONFIG1/3 do wewnętrznej pamięci EEPROM możliwy jest po ustawieniu bitu D0=1, czyli flagi EE_PROG w rejestrze EEPROM_CTRL (12h). Domyślnie zapis jes zablokowany: EE_PROG=0. Zapis możliwy jest tylko gdy ustawiona jest flaga EN_CFG. Symboliczny sposób konfiguracji (Arduino/ Energia) zamieszczono na listingu 1.
Wykaz elementówRezystory: (SMD 1206) Kondensatory: Półprzewodniki: Inne: |
Schemat montażowy urządzenia pokazano na rysunku 8. Jego montaż jest typowy i nie wymaga opisu - istotne jest jedynie prawidłowe przylutowania pada termicznego U1. W Dla prądu ładowania przekraczającego 800 mA do układu U1 należy dokleić niewielki radiator BGA z blaszki miedzianej. W zależności od potrzeb jest możliwe zwiększenie pojemności banku CSx do 4×50 F.
Urządzenie nie wymaga uruchamiania, należy tylko skonfigurować parametry ładowania za pomocą zewnętrznego procesora np. Arduino, Launchpad, STM32 itp. Firma ZMDI udostępnia także oprogramowanie konfiguracyjne, które wraz z przejściówką USB/I²C ułatwia konfigurowanie układów. Warto po zaprogramowaniu sprawdzić prąd ładowania i napięcie końcowe na kondensatorach.
Na koniec życzę wielu słonecznych dni i kondensatorów pełnych ładunku!
Adam Tatuś, EP