Włącznik zmierzchowy

Sobota, 01 Grudzień 2007

Różnego rodzaju automatyczne przełączniki, także reagujące na zmiany oświetlenia, są często budowane i praktycznie wykorzystywane przez elektroników i ich znajomych. Jedno z takich opracowań pokazujemy w artykule.
Rekomendacje: prosty w wykonaniu automat umożliwiający sterowanie oświetlenia ogrodowego, podwórkowego, samoczynne podświetlenie numeru posesji lub domu, doskonale spisze się także w wielu innych aplikacjach.

Podstawowe parametry:

Płytka o wymiarach: 32×54 mm
Zasilanie 12 VDC
Max. obciążenie styków przekaźnika 8 A/230 VAC

Typowym zastosowaniem proponowanego układu jest oświetlenie ogrodu lub podwórka zabudowań gospodarczych. Przedstawiany miniprojekt realizuje funkcję wyłącznika zmierzchowego w oparciu o wzmacniacz operacyjny TL081. Porównuje on napięcie zadane za pomocą potencjometru montażowego PR1 z napięciem uzyskiwanym z dzielnika zbudowanego z rezystora R3 i fotorezystora FR.

1. Schemat elektryczny układu

Zmiana intensywności oświetlenia fotorezystora FR, a konkretnie jej obniżenie powoduje wzrost napięcia na wejściu 2 wzmacniacza operacyjnego U1. W momencie kiedy to napięcie stanie się większe od napięcia panującego na wejściu 3 U1, na wyjściu wzmacniacza pojawi się „stan wysoki“. Konsekwencją tego faktu będzie spolaryzowanie bazy tranzystora T1 a w rezultacie załączenie przekaźnika RL1.

2. Schemat montażowy układu

Potencjometr PR1 pozwala regulować próg czułości w szerokim zakresie. Dodatkowy obwód zbudowany z wykorzystaniem kondensatora C3 eliminuje przypadkowe zakłócenia i drgania oraz zapewnia niezawodne przełączanie po przekroczeniu ustalonego progu zadziałania. Pozwala on wyeliminować możliwość powstania oscylacji – wtedy gdy poziom oświetlenia jest na granicy zadziałania układu. Elementem wykonawczym jest przekaźnik, zostaje on włączony z nastaniem zmierzchu i wyłączony o świcie. Dzięki wykorzystaniu styków biernych przekaźnika można odwrócić działanie urządzenia. Duża obciążalność styków przekaźnika umożliwia różnorodne wykorzystanie modułu. Włącznik może być zasilany napięciem 12 VDC z dowolnego zasilacza, baterii lub akumulatora.

Wykaz elementów:

Rezystory: