Automat odłączający

Zadaniem tego prostego układu jest automatyczne odłączanie dowolnego urządzenia od zasilania po upływie określonego czasu. Ma to istotne znaczenie, jeżeli źródłem zasilania jest akumulator lub bateria. Układ nie pobiera żadnego prądu, gdy jest nieaktywny. Do obsługi automatu wykorzystano dwa przyciski. Naciśnięcie przycisku S1 powoduje, że rezystor R2 zostaje połączony z dodatnim biegunem zasilania i tranzystor T1 przechodzi w stan przewodzenia.

Rys. 1. Schemat układu automatu odłączającego

Następuje zadziałanie przekaźnika i zamknięcie obwodu obciążenia. Kondensator elektrolityczny C1 ładuje się. Gdy puścimy przycisk, C1 rozładuje się powoli (ok. 10 minut) poprzez rezystor R4 oraz potencjometr PR1. W momencie, gdy napięcie na bazie T1 spadnie poniżej 1,2 V, tranzystor przestanie przewodzić, rozłączy przekaźnik i poprzez niskoomowy rezystor R1 zewrze kondensator C1, który w tej sytuacji szybko się rozładuje. Jeżeli będziemy chcieli przerwać proces powolnego rozładowywania, a więc natychmiast wyłączyć obciążenie, wystarczy nacisnąć przycisk S2.

Rys. 2. Schemat montażowy

Kondensator rozładuje się wówczas poprzez rezystor R2. Dioda LED D2 sygnalizuje stan układu. Pojemność kondensatora C1 można zwiększyć do wartości 4700 μF – wtedy czas do odłączenia wzrośnie do około 30 minut. Potencjometr PR1 umożliwia regulację czasu działania urządzenia.

GB