Sterownik wentylatorów 12 V dużej mocy

Sterownik wentylatorów 12 V dużej mocy

Wentylatory są powszechnie stosowane do chłodzenia urządzeń elektronicznych. Mają zastosowanie wszędzie tam, gdzie niemożliwe jest użycie radiatora o odpowiednich wymiarach. Zastosowanie wentylatora umożliwia znaczne zwiększenie wydajności oddawania ciepła do otoczenia. Jednak wentylator włączony na stałe jest rozwiązaniem nieoptymalnym, ponieważ temperatura chłodzonego elementu zależy zwykle od obciążenia.

Podstawowe parametry:
  • regulacja temp. załączania w zakresie ok. 10…100°C,
  • zasilanie 10…18 V,
  • obciążenie max. 4 A

Układ pracuje jako termostat, włączając i wyłączając wentylator i tym samym zapewnia nadzorowanemu urządzeniu stabilne warunki pracy. Próg załączenia ustawiany jest przez użytkownika i można go regulować w zakresie od mniej więcej 10°C do około 100°C.

Rysunek 1. Schemat układu

Schemat układu pokazany jest na rysunku 1. W układzie zastosowano wzmacniacz operacyjny U1 typu LM358, pracujący w roli komparatora napięcia. Napięcie uzyskiwane z dzielnika z termistorem RT1 porównywane jest z napięciem odniesienia regulowanym potencjometrem PR1. W momencie kiedy pod wpływem temperatury oporność termistora zmaleje poniżej wartości powodującej powstanie na wejściu 2 wzmacniacza napięcia mniejszego od ustawionego na wejściu 3, wyjście wzmacniacza za pośrednictwem tranzystora T1 włączy wentylator. Po zmniejszeniu się temperatury wymuszone chłodzenie wyłączy się.

Rysunek 2. Schemat płytki PCB

Moduł należy zmontować na płytce drukowanej o wymiarach 45×38 mm, której widok z ułożeniem elementów pokazano na rysunku 2. Cały układ zawiera niewielką liczbę elementów, a sam montaż jest typowy i nie powinien przysporzyć problemów. Montaż rozpoczynamy od wlutowania w płytkę rezystorów i innych elementów o niewielkich rozmiarach, a kończymy, montując złącza śrubowe i tranzystor uprzednio przykręcony do radiatora.

EB

Wykaz elementów:
Rezystory:
  • R1: 10 kΩ
  • R2: 100 Ω (0805)
  • NTC: termistor 10 kΩ
  • PR1: 10 kΩ
Kondensatory:
  • C1: 100 µF
  • C2, C3: 100 nF
Półprzewodniki:
  • IC1: LM358
  • T1: BUZ11
Inne:
  • X1…X3: DG301-5.0/2
  • Radiator + drobne elementy montażowe
Artykuł ukazał się w
Elektronika Praktyczna
sierpień 2019

Elektronika Praktyczna Plus lipiec - grudzień 2012

Elektronika Praktyczna Plus

Monograficzne wydania specjalne

Elektronik marzec 2024

Elektronik

Magazyn elektroniki profesjonalnej

Raspberry Pi 2015

Raspberry Pi

Wykorzystaj wszystkie możliwości wyjątkowego minikomputera

Świat Radio marzec - kwiecień 2024

Świat Radio

Magazyn krótkofalowców i amatorów CB

Automatyka, Podzespoły, Aplikacje marzec 2024

Automatyka, Podzespoły, Aplikacje

Technika i rynek systemów automatyki

Elektronika Praktyczna marzec 2024

Elektronika Praktyczna

Międzynarodowy magazyn elektroników konstruktorów

Elektronika dla Wszystkich kwiecień 2024

Elektronika dla Wszystkich

Interesująca elektronika dla pasjonatów