Precyzyjny timer 1 sekunda...99 minut

Schemat ideowy timera pokazano na rysunku 1. Jest on przystosowany do zasilania napięciem stałym z zakresu 8…12 V. Dioda prostownicza D1 zabezpiecza go niewłaściwą polaryzacją. Napięcie zasilające jest stabilizowane przez U1. Pracą timera steruje mikrokontroler ATtiny26 taktowany wewnętrznym sygnałem zegarowym. Stan pracy jest pokazywany na potrójnym wyświetlaczu 7-segmentowym ze wspólną anodą. Katody 3-cyfrowego, multipleksowanego wyświetlacza LED dołączono przez rezystory ograniczające prąd R5…R12 do portów PA0-PA7 mikrokontrolera.

Rysunek 1. Schemat ideowy precyzyjnego timera

Rolę kluczy załączających zasilanie wyświetlaczy pełnią tranzystory T1…T3 sterowane z wyprowadzeń PB2…PB4 mikrokontrolera. Na potrzeby wprowadzenia nastaw oraz do obsługi timera zamontowano przyciski oznaczone S1…S3, które dołączono do wejść PB0, PB1 i PB6. Poziomem aktywnym jest zwarcie do masy. Jako układ wykonawczy zastosowano przekaźnik typu RM84P12 (cewka 12 V DC, styki 8 A/230 V AC). Aby rozszerzyć funkcjonalność timera na złączach oznaczonych „NC” i „NO” wyprowadzono styki przekaźnika normalnie zwarte i normalnie otwarte.

Timer należy zmontować na dwóch płytkach drukowanych, których schematy montażowe pokazano na rysunku 2. Montaż układu jest typowy i nie powinien przysporzyć problemów. Po zmontowaniu obie płytki należy połączyć za pomocą kątowej listwy goldpin. Timer zmontowany bezbłędnie, z użyciem zaprogramowanego mikrokontrolera i ze sprawnych elementów będzie działał od razu po włączeniu napięcia zasilającego. Przy sterowaniu obciążeniem o znacznej mocy należy zwrócić uwagę na obciążenie styków przekaźnika oraz ścieżek płytki drukowanej. Aby poprawić ich obciążalność można dodatkowo pocynować odsłonięte ścieżki lub jeszcze lepiej ułożyć na nich i przylutować drut miedziany.

Rysunek 2. Schemat montażowy precyzyjnego timera

Obsługa timera jest łatwa i intuicyjna. Przyciski S1 i S2 służą do zwiększania i zmniejszania wartości, natomiast do uruchomienia odliczania służy przycisk S3. Każde przyciśnięcie S2 spowoduje zwiększenie, a przyciśnięcie S1 zmniejszenie wartości. Aby zmiana wartości następowała szybciej, bez potrzeby wielokrotnego przyciskania należy dany przycisk przytrzymać dłużej. Na trzycyfrowym wyświetlaczu w zakresie od 1 sekundy od 9 minut i 59 sekund rozdzielczość nastaw wynosi 1 sekundę, natomiast powyżej tego zakresu zwiększa się do 10 sekund. Ustawiona wartość pamiętana jest w pamięci nieulotnej, dzięki temu po ponownym włączeniu układu nie trzeba jej na nowo wprowadzać.

Migotanie kropki przy cyfrze jedności sygnalizuje pracę timera. Po uruchomieniu odliczania w każdej chwili poprzez przyciśnięcie przycisku S3 możliwe jest zatrzymanie timera. W trybie tym cyfry na wyświetlaczu zaczną migać. Ponowne, krótkie naciśnięcie przycisku S3 wznowi odliczanie, natomiast dłuższe przytrzymanie przycisku S3 spowoduje powrót urządzenia do wartości początkowej Użytkując timer należy mieć świadomość, że odmierzanie czasu może być obarczone pewną niedokładnością, w szczególności dotyczy to pracy w zakresie minut.

EB, KS