Jak ocenić jakość elementów złącznych przed montażem?

Jak ocenić jakość elementów złącznych przed montażem?

Jakość elementów złącznych decyduje o trwałości i bezpieczeństwie każdej konstrukcji stalowej, instalacji przemysłowej czy połączenia technologicznego. Niewłaściwie dobrane lub wadliwe śruby, nakrętki i podkładki mogą prowadzić do utraty nośności połączenia, korozji lub uszkodzenia całej struktury. Dlatego przed montażem warto przeprowadzić kilka prostych, ale skutecznych kontroli, które pozwolą ocenić stan techniczny i zgodność elementów z wymaganiami norm.

Sprawdź oznaczenia i klasę wytrzymałości

Każdy wysokiej jakości element złączny powinien posiadać czytelne oznaczenie klasy wytrzymałości i skrót producenta.

  • Na łbach śrub znajdziesz oznaczenia np. 8, 10.9, 12.9 – im wyższa liczba, tym większa odporność na rozciąganie.
  • Nakrętki są oznaczane jedną cyfrą, np. 8, 10 lub 12.
  • W zestawach wysokowytrzymałych (HV, SB) dodatkowo występuje symbol normy EN 14399 lub EN 15048.

Prosta odpowiedź: element bez wybitego oznaczenia klasy i producenta nie powinien być stosowany w konstrukcjach stalowych ani w połączeniach sprężanych.

Oceń zgodność z normami

Wysokiej jakości śruby, nakrętki i podkładki są zgodne z uznanymi normami:

  • DIN / ISO / PN / EN – gwarantują standaryzowane wymiary i parametry,
  • EN 14399 (HV) i EN 15048 (SB) – dotyczą zestawów wysokowytrzymałych,
  • PN-EN 10204 – określa wymagania dotyczące atestów materiałowych.

W praktyce warto sprawdzić, czy elementy są opisane na opakowaniu zgodnie z normą, a także czy posiadają dokumentację techniczną (atest 2.2 lub 3.1). To potwierdza, że dany zestaw pochodzi z produkcji kontrolowanej.

Zwróć uwagę na wygląd i wykonanie

Wizualna ocena to najprostszy sposób na wstępne wykrycie wad:

  • powierzchnia powinna być gładka, jednolita, bez pęknięć, rdzy i przebarwień,
  • krawędzie gwintu – ostre i czyste, bez nadlewek i odkształceń,
  • łeb śruby – symetryczny i dobrze wybity, z wyraźnym oznaczeniem klasy.

Jeśli element ma ślady zniszczenia lub wgniecenia, może to świadczyć o niewłaściwym przechowywaniu lub błędzie produkcyjnym.

Sprawdź powłokę ochronną

Powłoka ma zabezpieczać metal przed korozją i wpływem czynników atmosferycznych. W przypadku połączeń konstrukcyjnych powinna też zapewniać stabilny współczynnik tarcia.

Najczęściej stosowane powłoki to:

  • ocynk ogniowy – do konstrukcji zewnętrznych, odporny na wilgoć,
  • ocynk galwaniczny – do środowisk wewnętrznych, gdzie ważna jest estetyka,
  • fosforanowanie z nasmarowaniem – stosowane w zestawach HV i SB.

Przykład: w konstrukcjach mostowych i przemysłowych często wybiera się ocynk ogniowy z topcoatem, który stabilizuje tarcie i chroni połączenie przed korozją.

Skontroluj kompletność zestawu

Zestawy montażowe do stali (HV i SB) muszą zawierać wszystkie elementy pochodzące od jednego producenta.

  • W zestawie HV: śruba, nakrętka, dwie podkładki (HV 200 lub 300),
  • W zestawie SB: śruba i nakrętka.

Połączenie elementów od różnych producentów może zmienić parametry tarcia i doprowadzić do nieprawidłowego napięcia wstępnego.

Zapytaj o dokumentację i atesty

Profesjonalni dostawcy zawsze udostępniają:

  • deklarację zgodności z normami EN,
  • atest 3.1 lub 2.2 według PN-EN 10204,
  • informacje o producencie, materiale, powłoce i wynikach testów tarcia.

Dokumenty te są niezbędne przy odbiorach konstrukcji objętych nadzorem technicznym lub certyfikacją CE.

Najczęściej zadawane pytania

Jak rozpoznać oryginalne śruby i nakrętki od zamienników?

Oryginalne produkty mają wybite oznaczenia klasy i producenta, a ich opakowania zawierają normę, atest i numer partii produkcyjnej.

Czy każdy element musi mieć oznaczenie?

W konstrukcjach stalowych i instalacjach przemysłowych – tak. Brak oznaczenia klasy wytrzymałości wyklucza element z użycia w połączeniach nośnych.

Jak sprawdzić, czy śruba spełnia normę EN 14399?

Na opakowaniu lub w dokumentacji zestawu HV znajduje się oznaczenie „EN 14399”. Dodatkowo wszystkie elementy (śruba, nakrętka, podkładki) muszą pochodzić z tej samej partii i mieć zgodny numer producenta.

Czy powłoka może wpływać na moment dokręcania śrub?

Tak, zwłaszcza w zestawach HV i SB. Dlatego stosuje się wyłącznie powłoki dopuszczone przez normy – ocynk lub fosforanowanie z topcoatem, które zapewniają stabilny współczynnik tarcia.

Jakie są najczęstsze błędy przy ocenie jakości elementów złącznych?

Brak sprawdzenia oznaczeń, stosowanie nieatestowanych śrub lub łączenie elementów z różnych zestawów HV/SB.

Gdzie kupić elementy złączne wysokiej jakości?

Elgo działa jako producent i dystrybutor elementów złącznych w Polsce i Europie, dostarczając rozwiązania zgodne z normami DIN, ISO, PN i EN. Firma oferuje:

  • pełny asortyment śrub, nakrętek, podkładek i zestawów HV/SB,
  • produkty z oznaczeniami klas i producenta,
  • wyceny z działu handlowego na pełen asortyment elementów złącznych oraz indywidualne doradztwo techniczne,
  • produkcję na zamówienie, również zgodną z dyrektywą PED,
  • sklep online z ponad 15 000 produktów dostępnych od ręki i wysyłką tego samego dnia.

Dzięki temu masz pewność, że każdy element w Twojej konstrukcji spełnia najwyższe wymagania jakościowe. Sprawdź pełną ofertę na elgo.pl.

Elektronika Praktyczna Plus lipiec - grudzień 2012

Elektronika Praktyczna Plus

Monograficzne wydania specjalne

Elektronik listopad 2025

Elektronik

Magazyn elektroniki profesjonalnej

Raspberry Pi 2015

Raspberry Pi

Wykorzystaj wszystkie możliwości wyjątkowego minikomputera

Świat Radio listopad - grudzień 2025

Świat Radio

Magazyn krótkofalowców i amatorów CB

Automatyka, Podzespoły, Aplikacje listopad - grudzień 2025

Automatyka, Podzespoły, Aplikacje

Technika i rynek systemów automatyki

Elektronika Praktyczna listopad 2025

Elektronika Praktyczna

Międzynarodowy magazyn elektroników konstruktorów

Elektronika dla Wszystkich grudzień 2025

Elektronika dla Wszystkich

Interesująca elektronika dla pasjonatów